کشش ستون فقرات با تخت ترکشن (مزایای درمان با ترکشن و عوارض ترکشن)

کشش یا ترکشن عبارت است از اعمال یک نیروی مکانیکی روی بدن یا تلاش برای جداسازی سطوح مفصلی و کشش بافت نرم اطراف مفصل.
انواع کشش ستون فقرات را می توان کشش دستی (Manual Traction) و کشش مکانیکی (Mechanical Traction) تقسیم نمود.

در کشش دستی اعمال نیروی کشش توسط تراپیست در جهت جدا سازی سطوح مفصلی است. این تکنیک را می توان در مورد ستون فقرات و دیگر مفاصل از جمله مفاصل محیطی بکار برد. در کشش ستون فقرات میزان نیرو محدود به قدرت تراپیست است و اندازه گیری آن ممکن نیست.

در کشش یا تراکشن مکانیکی اعمال نیرو توسط تجهیزات الکترومکانیکی اعمال می شود و میزان، جهت و زاویۀ کشش قابل اندازه گیری است. این نوع کشش بسته به زمان اعمال نیرو به انواع ثابت Static ، متناوب intermittent و متوازن Harmonic تقسیم می شود.

مرکز جامع توانبخشی دکتر فرخانی برای اولین بار در اصفهان جهت حصول نتایج درمانی بهتر، سیستم کشش در حین حرکت (Traction with Movement) را در اختیار بیماران قرار داده است. در روش تراکشن یک سیستم اتوماتیک برنامه ریزی شده، مطابق با نوع بیماری، تخت تراکشن ستون فقرات و در نتیجه بدن بیمار را در 4 جهت حرکت داده تا یک کشش بسیار دقیق و منظم را به بیماران ارائه دهد.

اثرات کشش

تأثیر بر دیسک بین مهره ای

مطالعات بسیاری کشش را جزء درمان های انتخابی دیسک های خفیف (Bulging or protrusion type ) ستون فقرات معرفی کرده اند. مکانیسم های توجیه کننده کاهش فتق، دیسک و جابجایی نوکلئوس به سمت مرکز دیسک به صورت زیر می باشد.

کاهش فشار داخل دیسک

بدنبال استفاده از کشش و خلاء ایجاد شده موجب به داخل کشیده شدن هسته دیسک می شود. کشش لیگامان طولی خلفی موجب برگرداندن نوکلئوس به مرکز دیسک می شود. مطالعات با استفاده از روشهای تصویر برداری نظیر CT scan، MRI و دیسکوگرافی نشان داده اند که اعمال کشش با نیروی معادل kg27-55 می تواند منجر به کاهش بیرون زدگی دیسک کمر و گردن به محل خود و بهبود علائم بالینی ناشی از فتق دیسک های شدید که کانال نخاعی را پر کرده یا کلینیکاسیون در آنها اتفاق افتاده است نیست.

تأثیر برروی حرکت ستون فقرات

کشش تحرک سگمان های حرکتی و کل ستون فقرات را افزایش می دهد. جداسازی سطوح مفصلی به میزان mm1-2 گزارش شده است. این جداسازی بصورت گذرا صورت گرفته و پس از پایان کشش سگمان های حرکتی به وضعیت اولیه برمی گردند. کاهش درد، پاراستزی و Tingling بدنبال کشش، ناشی از جداسازی سطوح مفصلی است.

تأثیر بر استخوان

  دانسیته استخوانی بر اساس قانون Wolff در جهت نیروهای وارده بر آن افزایش می یابد ولی نمی تواند منجر به بهبود علائم بیماری شود.

تأثیر بر مفاصل Facet

نیروی لازم برای جداسازی مفاصل Facet در ناحیه کمری معادل 50% وزن بدن و نیروی لازم برای جداسازی Facet های گردنی معادل 7% وزن بدن است. این کشش می تواند موجب کمک به تغذیه غضروف مفصلی، کاهش فشار روی سطوح مفصلی، افزایش اندازۀ سوراخ بین مهره ای و کاهش فشار روی ریشه های عصبی گردد.

تأثیر روی عضلات

مطالعات EMG کاهش فعالیت و Relaxation عضلانی حین کشش را نشان می دهد.

موارد کاربرد

کاربردهای بالینی کشش ستون فقرات (تراکشن) در

1. فتق دیسک
2. گیرافتادگی ریشه عصبی
3. اسپاسم عضلات پارااسپانیال
4. کاهش فضای سوراخ بین مهره ای (Neural foramina) به دلیل آرتروز، تشکیل اوستئوفیت

موارد عدم کاربرد کشش

1. در مواردی که حرکت ممنوع است مثل شکستگی های بی ثبات (Unstable)
2. التهاب یا آسیب حاد (مثلاً Strainهای در 72 ساعت اول بعد از تروما)
3. مفاصل پر حرکت (هایپر موبایل)

ترکشن (Traction) چیست؟

ترکشن (Traction)

یکی از مهمترین دلایل ناتوانی جوامع بشری در دورۀ صنعتی، دردهای ستون فقرات است. امروزه در دنیا برای درمان مشکلات ستون فقرات، شیوه­ های مختلفی وجود دارد که در این میان مداخلات فیزیکی و درمانهای فیزیوتراپی از جایگاه ویژه­ای برخوردارند. کشش ­درمانی که به­ طور متداول با اصطلاح تراکشن (Traction) شناخته می­ شود، نقش م‍ؤثری در بهبود اختلالات ستون فقرات و مفاصل ایفا می­کند.

در ترکشن، نیروهای کششی به­ شکل پیوسته یا متناوب، روی ستون فقرات بیمار وارد می­شوند. واردشدن این نیرو، آثاری همچون کشش بافتهای نرمِ پیرامون ستون فقرات (لیگامان­ها و عضلات)، کاهش فتق دیسکهای بین­ مهره­ ای، جداسازی سطوح مفصلی، کاهش فشارِ واردآمده روی ریشه­ های عصبی، کاهش تنش عضلانی، آرامسازی عضلات ستون فقرات و … را در پی خواهد داشت.

تخت ترکشن | ترکشن یا همان کشش ستون فقرات، یکی از روش­های ویژه­ی ماساژ است که در آن با اعمال نیرو به دو استخوان متصل به هم، باعث می­شود تا دو استخوان کمی از هم فاصله گرفته و فضای بیشتری بین آن­ها ایجاد شود. استفاده از این روش در ستون فقرات افراد، باعث می­شود تا فشار روی دیسک­ها و شاخه­ های عصبی کاهش یافته و در نهایت انحرافات یا نیمه در رفتگی­های ستون فقرات بیمار، در راستای صحیح خود قرار گیرند. باز شدن ستون فقرات با استفاده از این روش می­تواند به بهبودی بیماری­های مختلفی کمک کند که از جمله آن­ها می­توان به گیرافتادگی اعصاب، فتق دیسک­های کمر، بیماری­های از بین برنده دیسک و بسیاری از بیماری­های دیگر. استفاده از ترکشن در بهبودی دامنه­ی حرکتی بیمار، قبل یا بعد از انجام درمان دستی با کایروپراکتور (یا همان ورزش درمانی) نیز مفید است.

ترکشن به دو صورت مکانیکی و دستی قابل اجراست که هرکدام ویژگی­های خاص خود را دارند. در ترکشن مکانیکی از دستگاه­های مخصوصی برای کشش ستون فقرات و برداشتن فشار از روی آن­ها استفاده می­شود. ترکشن مکانیکی بر ناحیه پایین کمر، شامل ۵ مهره پایانی ستون فقرات متمرکز می­باشد. ترکشن دستی بر روی منطقه گردنی ستون فقرات، شامل ۷ مهره ابتدایی ستون فقرات زیر استخوان جمجمه متمرکز می­باشد

ترکشن چگونه کار می کند

ترکشن، یا همان کشش ستون فقرات بیمار، به لغزش فاست­های بین مهره­ای روی یکدیگر کمک فراوانی می­کند. همچنین باعث افزایش جریان خون و کاهش فشار روی کانال نخاعی بدن، که شامل رگ­های خونی و ریشه­های عصبی می­شود، می­شود. افزایش جریان خون، خود باعث  کاهش مواد شیمیایی ناشی از التهاب آسیب­های بافتی، کاهش فعالیت اعصاب و در نتیجه افزایش حرکت مفصل و کاهش درد می­شود. ترکشن همچنین می­تواند با کشش رباط­ها و ماهیچه­هایی که به مفاصل متصلند، موجب کاهش اسپاسم عضلانی ماهیچه­های کمر بیمار شود.

در ترکشن مکانیکی، فرد پس از دراز کشیدن روی تخت مخصوص ترکشن، که به صورت دو تکه طراحی شده تا اصطکاک بدن بیمار با تخت را کاهش دهد و فشار را از ستون فقرات بیمار رفع کند، توسط یک سیستم پشتیبان تثبیت شده و کامپیوتر متصل به سیستم کشش تخت، به صورت اتوماتیک زاویه کشش متناسب با بیمار را تنظیم می­کند. این سیستم کامپیوتری به فیزیوتراپیست معالج این امکان را می­دهد تا درمان خود را به صورت دقیق­تر بر روی قسمت­های موردنظر خود ادامه دهد

با توجه به نوع بیماری تحت درمان با روش ترکشن، حالت قرار گرفتن بیمار بر روی تخت کشش متفاوت است. برخی حالات مختلف استفاده از ترکشن توسط فیزیوتراپیست را در شکل­های زیر می­بینیم.

علاوه بر این، بنا به توصیه پزشک معالج ممکن است برخی از اقدامات کششی، که نیاز به دقت بالایی در روند انجام ندارند توسط فیزیوتراپیست به بیمار آموزش داده شود تا در منزل و به صورت مداوم انجام شوند. برخی از این اقدامات و تمرین­ها را می­توان در شکل­های زیر مشاهده کرد:

مزایای درمان با ترکشن (تخت تراکشن یا تخت کششی)

ترکشن و ایجاد کشش در ستون فقرات، با اعمال فشار منفی بر روی دیسک­ها و مفاصل، به آن­ها این امکان را می­دهد تا در حالت استاندارد خود قرار گیرند. بنابراین دیسک­هایی که دچار فتق و بیرون­زدگی شده­اند به حالت اولیه خود بازگشته و به سایر نقاط ستون فقرات بیمار فشار وارد نمی­کنند.

مزایای استفاده از این روش درمانی، افزایش عملکرد و تحریک ­پذیری مفاصل خلفی و مفاصل است، افزایش خاصیت کشسانی رباط­ها، بازگرداندن حرکت ستون فقرات به حالت اولیه و افزایش آب­رسانی و تغذیه دیسک است.

عوارض ترکشن

علاوه بر مزایای چشمگیر و درمان بسیاری از بیماری­های مرتبط با ستون فقرات، عوارضی نیز به دنبال دارد. یکی از این عوارض ایجاد درد در حین کشش است. تراکشن در برخی موارد دردی را ایجاد می­کنند که از درد اصلی بیمار شدیدتر است. به همین دلیل است که افراد مبتلا به پوکی استخوان و انواع خاصی از سرطان نباید از ترکشن برای درمان خود استفاده کنند. عارضه دیگری که ممکن است در این روش ایجاد شود تشدید اسپاسم عضلانی ماهیچه­ های کمر است. البته فیزیوتراپیست­های معالج برای این حالت آمادگی کامل داشته و در صورت بروز می­توانند به راحتی این حالت را برطرف نمایند.

ترکشن برای رفع چه بیماریهایی مفید است

بر اساس مطالعات انجام شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده از روش ترکشن برای درمان بیماری­های زیر مفید است:

• بیرون زدگی دیسک
• برآمدگی و فتق دیسک
• بیماری فرسایشی دیسک‌ها
• گیرافتادگی عصب
• بیماری‌های مفاصل فاست
• گیرافتادگی شاخه‌های عصبی در ستون فقرات
• سیاتیک
• بیماری فرسایشی مفاصل (آرتروز زانو،آرتروز لگن، آرتروز آرنج)
• درد بازو
• درد پا
• کم تحرکی
• آسیب‌های حاد و آسیب مزمن ناشی از فشار‌های مکرر و مداوم
• عارضه سر و گردن به جلو

اقدامات لازم قبل از درمان با تراکشن

قبل از انجام ترکشن، فیزیوتراپیست معالج پس از معاینه بیمار و تشخیص نوع و شدت بیماری فرد، برای درمان فرد نقشه کامل درمانی تنظیم می­کند. در برخی موارد فیزیوتراپیست ممکن است برای آمادگی بیمار جهت استفاده از ترکشن در درمان بیماری او، چند حرکت ورزشی را به او آموزش دهد تا پس از چند جلسه تمرین در منزل، برای ترکشن و کشش ستون فقرات آمادگی پیدا کند.

موارد منع استفاده از ترکشن درمانی

روش درمانی ترکشن و کشش ستون فقرات با توجه به وسعت کاربردی که در درمان بیماری­ها و افراد بیمار دارد اما برای زنان در طول مدت بارداری توصیه نمی­شود. همچنین افراد با شرایط زیر نیز نباید از این روش درمانی استفاده کنند:

۱- افراد دارای شکستگی در اسکلت بدنی خود باشند

۲- افراد دارای تومور سرطانی

۳- افراد دارای آنوریسم آئورت شکمی

۴- افراد دارای پوکی استخوان پیشرفته

۵- افراد دارای ایمپلنت فلزی که در ستون فقرات فرد کار گذاشته شده باشد.

نتایج استفاده از ترکشن در درمان بیماری­ها

ترکشن، اغلب به عنوان روش درمانی مکمل برای بیماران مورد استفاده قرار می­گیرد و با کمک سایر درمان­هایی که در طول فیزیوتراپی فرد انجام می­شود، نتایج خوبی به همراه داشته است. این روش درمانی با کاهش درد و از بین بردن فشار روی ستون فقرات فرد بیمار، باعث می­شود تا فرد حرکات و فعالیت­های روزانه خود را بهتر انجام داده و روند بهبودی بیماری را تسریع ببخشد.

در استفاده از ترکشن و کشش ستون فقرات، بسته به نوع و شدت بیماری و تشخیص فیزیوتراپیست معالج، طول مدت درمان برای هر فرد متفاوت است و ممکن است برای برخی افراد نیاز به زمان طولانی­ تری برای درمان کامل نیاز باشد ولی در حالت کلی جلسات ترکشن بین ۲۰ تا ۲۴ جلسه با مدت زمانی بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در هر جلسه برای هر فرد خواهد بود.